کوچ مردی که نیم قرن با کتاب دمساز بود

گروه فرهنگی سور پرس: علی ططری در یادداشتی به مناسبت در گذشت خلیل مستوفی از فعالان حوزه کتاب نوشت: سرگذشت ۱۱۲ ساله کتابخانه مجلس و جایگاه وزین این مؤسسه فرهنگی ملی حاصل تلاش ایران دوستانی بعضاً گمنام و ناشناس است که هر از گاهی خبر درگذشت یکی از ایشان سبب شناختی دیرهنگام می‌­شود.

خلیل مستوفی تبریزی از نوادر تقویم کتاب، نسخ­ خطی و اسناد که از دوره نوجوانی به سبب علاقه شخصی و خانوادگی به امر خرید و فروش کتب علاقمند شده بود، از جمله نام‌آورانی است که علاوه بر همکاری ۵۰ ساله با کتابخانه مجلس به اعتبار و غنای مخازن این مجموعه فرهنگی افزود و هم از کتابخانه مجلس نامی در میان اهالی فرهنگ به دست آورد. در دوره طلایی خرید کتب و نسخ­ خطی که نتیجه مدیریت و نقش موثر مرحوم استاد عبدالحسین حائری بود،

کم نبودند کارشناسان و مجموعه­‌دارانی که در کنار استاد در خلق این دوره حضور و بروز داشتند و در این میان، مستوفی جوان آن روزها نقش بارزی داشت و در میان بزرگان جویای نام قرار گرفته بود. فضای فرهنگی و هنر‌پرور تبریز آن سال­‌ها و ظهور چهره­‌های سیاسی و فرهنگی بی­شمار بی­‌گمان در شکل­‌دهی و ایجاد علاقه در چهره­‌هایی نظیر مستوفی مؤثر بود. بعدها با فعالیت­‌ها و علاقمندی­‌های بیشتری که در ایشان هویدا شد، مستوفی مورد وثوق بسیاری از رجال سیاسی و مجامع علمی قرار گرفت. کتابخانه ملی نیز از او دعوت به عمل آورد و خرید تعداد فراوانی از آثار بی‌­بدیل فرهنگ و تمدن ایران‌­زمین برای کتابخانه‌­های کشور از ثمرات این اتفاق بود.

روایت می­‌کرد که قبل از انقلاب برای خرید کتب و آثار نفیس مستقیم با رجال سیاسی همچون سید حسن تقی­‌زاده، شریف امامی و عبدالله ریاضی مجالست داشت و خاطرات فراوانی را از این رهگذر در سینه داشت که برخی نیز خوشبختانه ثبت و ضبط شده است. او با چهره‌­های فرهنگی همچون مجتبی مینوی، بدیع‌­الزمان فروزانفر، جلال­الدین همایی و محیط طباطبایی حشر و نشر داشته است.

از تمام این موضوعات که بگذریم بی­‌گمان نقش مستوفی در گردآوری بسیاری از نفائس کتابخانه مجلس بی­‌بدیل است. طی ۲۰ سال شناختی که از وی داشتم، او را مردی خستگی‌­ناپذیر شناختم و طی ده سال گذشته که امر خرید اسناد در کتابخانه مجلس راه­‌اندازی شد، تقریباً در اکثر خریدهای مهم طرف مشورت ما بود.

مستوفی را باید قدیمی ترین و با سابقه­‌ترین مقوم منابع کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس دانست. که علاوه بر ۵۰ سال تقویم نسخ ­خطی، با پیشنهاد اینجانب و مدیریت فراهم‌­آوری کتابخانه و جناب آقای عماد ریاست محترم کتابخانه، به عنوان یکی از اعضای شورای خرید مرکز اسناد کتابخانه، مجلس در سه سال گذشته همکاری ثمربخشی داشت. طی این سال­ها افتخار همراهی با ایشان را در ارزش‌­گذاری چندین مجموعه سند داشتم. درس­‌ها و تجارب او بی­‌بدیل بود؛ بسیار از ایشان آموختم؛ بسیار با حوصله و با دقت فراوان و بدون هیچ بخل و حسدی آموزه­‌های ۶۰ ساله خود را بازگو می­‌کرد. فقدان این مرد نیک‌نام، صدمه‌­ای جبران­‌ناپذیر برای اهالی فرهنگ است. روحش قرین رحمت­‌ الهی باد.

انتهای پیام/