سیل سیستان بعد از بلوچستان خسارت بارتر خواهد بود

به گزارش سورپرس؛ حجت میان آبادی پژوهشگر بین‌المللی آب در یادداشتی نوشت: سیل اخیرسیستان و بلوچستان نشان داد که وقایع حدی(بارش‌های غیرنرمال) بیش از آن چیزی که ما فکر می‌کنیم می‌تواند به شهرها و زیرساخت‌های روستایی ما آسیب برساند. متأسفانه شواهد و قرائن نشان می‌دهد که زیرساخت‌های لازم (هم به لحاظ مدیریتی و هم سازه ای) برای مواجهه وقایع حدی، با‌وجود تجربه تلخ سیل‌های فروردین امسال و سال‌های گذشته، مهیا و آماده نیست!
بر این اساس هر از گاهی شاهد بارش سیل آسا در مناطق خشک کشور نظیر استان سیستان و بلوچستان هستیم که خسارت و تبعات حاصل از آن تنها به مسائل نمادی خلاصه نمی‌شود و بحث مادی و انسانی بسیار پررنگی به‌دنبال دارد.

متأسفانه ما عملاً یک سیاستگذاری مشخص و مناسبی برای سازگاری و مواجهه (و نه مقابله) با وقایع حدی در مناطق مختلف کشور نداریم.

سیل حال حاضر هم که در استان‌های سیستان و بلوچستان و برخی مناطق کرمان و هرمزگان رخ داد، شاهد و نمونه دیگری از وقوع وقایع حدی در کشور بود که علی رغم برخی پیش‌بینی‌های اولیه، زیرساخت‌ها و اقدامات مناسب جهت مواجهه با آن آماده و مهیا نشد. در کنار این مسائل داخلی، باید به این نکته توجه کرد که اگر چنین سامانه بارشی نیز در افغانستان و بویژه شمال و شرق آن فعال شده باشد، احتمال بارش سنگین برف در مناطق و سرچشمه‌های رودخانه هیرمند بسیار بالا خواهد بود که به محض گرم شدن هوا می‌تواند با فاصله زمانی کوتاهی سبب ذوب شدن برف‌ها و وقوع جریان سیل آبی در حوضه آبریز هیرمند در بخش سیستان شود.

از آنجا که فعلاً زیرساخت‌های مناسبی برای کنترل این سیلاب در افغانستان وجود ندارد، بی‌شک به محض گرم شدن هوا و با فعال شدن این سامانه بارشی در افغانستان شاهد رها شدن و سیلاب جدی در منطقه سیستان علاوه بر سیلی که هم اینک در بخش بلوچستان جریان دارد خواهیم بود. البته این سیل به لحاظ زمانی با سیل بلوچستان فرق دارد. انتظار می‌رود که از امروز اقدامات لازم برای مدیریت سیل و بهره‌برداری مناسب از این منابع آب خدادادی در منطقه صورت گیرد.
یکی از اقدامات لازم در این زمینه، فعال شدن لایروبی رودخانه‌ها، کانال‌ها و انتقال مناسب آب به تالاب‌ بین‌المللی هامون است.

بدون شک مدیریت و برنامه‌ریزی صحیح می‌تواند این بارش‌ها را به یک فرصت مغتنم برای ساکنان و محیط زیست منطقه تبدیل کند ؛در غیر این صورت نه تنها آثار مثبت در پی ندارد که می‌تواند خسارت انسانی، اقتصادی و زیست محیطی جبران‌ناپذیری وارد کند. درباره سیلی که در منطقه «بلوچستان» استان سیستان و بلوچستان در جریان است باید یادآوری کرد که معماری و بافت مسکونی آن عمدتاً مناسب با اقلیم خشک منطقه است و ظرفیت تحمل و سازگاری با این وقایع حدی را ندارد. افزایش تاب‌آوری و سازگاری منطقه در مواجهه با وقایع حدی از جمله سیاست‌های ضروری و الزامی است که اقدامات و طرح‌های متناسب با این سیاست باید در دستور کار جدی مدیران و سیاستگذاران کشور، بویژه استان قرار گیرد.

خانه‌های کاهگلی استان سالانه بارش ۵۰ میلی متری را تجربه کردند اما در جریان وقایع حدی یک منطقه مثل ایرانشهر در دو روز شاهد ۲۰۰ میلی متر بارش بوده که می‌تواند خسارت انسانی و مالی را بشدت افزایش دهد. در نهایت باید بدانیم مدیریت خشکسالی و مدیریت سیل دو روی یک سکه هستند. نباید وقوع یکی از این دو پدیده ما را از توجه و برنامه‌ریزی درباره وقایع حدی دیگر غافل کند. هم‌زمان هم باید به سیل پرداخت هم گوشه چشمی به خشکسالی داشت. این برنامه هنر مدیریتی سختی می‌خواهد. ما متأسفانه در زمان وقوع یک رویداد و پدیده تازه به فکر چاره می‌افتیم.

انتهای پیام/ ۱۵۱