چرخش اروپا به سمت دولت جدید آمریکا

به گزارش سورپرس؛ اروپا روی آغاز دوران ریاست جمهوری جو بایدن به عنوان یک لحظه کلیدی در روابط خود با ایالات متحده حساب کرده است. اروپا و آمریکا در دوران ترامپ روابط پرتنشی را تجربه کردند. رفتار ترامپ با اروپا متکبرانه و تحقیر آمیز بود و اروپایی نیز چاره ای جز تحمل نداشتند. ترامپ حتی مخالفت خود با مفهوم اروپای واحد را مخفی نمی کرد. در این میان اروپایی ها نیز چاره ای جز این نداشتند که چهار سال دندان روی جگر بگذارند.

اکنون و پس از کنار رفتن ترامپ، اروپایی ها مجبور خواهند بود روابط را زنده کرده و از اول خود را به عنوان یک متحد مفید به آمریکا بفروشند. آنها برای نشان دادن جایگاه و اهمیت خود به تیم جدید در دولت آمریکا تلاشهایی خواهند کرد که از آن جمله می توان به بازی با کارت ایران اشاره کرد. اروپا تلاش خواهد کرد نقش واسطه و میانجی بین ایران و آمریکا را برای تنظیم یک معاهده جدید بازی کند.

با همه اینها اروپایی ها به خوبی می دانند که آینده متعلق به چین است و در مسیر همکاری با آمریکا نباید چین و البته روسیه را به طور کلی از خود برنجانند. از سوی دیگر اروپا هرگز دوباره مانند قبل به آمریکا اطمینان نخواهد کرد. گرچه شاید این را در ظاهر بیان نکنند، اما از خلال اظهارنظرهای مقامات اروپایی می توان درک کرد که آنها تمایلی ندارند آینده اتحادیه اروپا را به لاتاری چهارساله انتخابات آمریکا گره بزنند.

جوسپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این زمینه گفته است “بیایید گذشته را فراموش کرده و به آینده نگاه کنیم. بیایید روابطمان را دوباره زنده کنیم.” با این حال روشن است که در روابط بین الملل کسی گذشته را فراموش نمی کند.

در طول چهارسال ترامپ، نه فقط آمریکا که همه دنیا تغییر کرده است. اکنون چین و روسیه بازیگران بزرگتری هستند که کار اروپا برای شرط بندی روی قدرت برنده را سخت میکند. قبلاً آمریکا قدرت بلامنازع بود و این انتخاب را آسان می کرد. اما امروز، اروپایی هایی که استقلال سیاسی و دفاعی چندانی ندارند دوران سختی برای حفظ توازن میان این قدرتهای بزرگ خواهند داشت.

اروپا اکنون امیدوار است تیم جو بایدن به سازمان‌ها و معاهدات بین المللی ای که ترامپ ترک کرده است از جمله معاهده پاریس در زمینه محیط زیست بازگشته و حمایت خود از سازمان بهداشت جهانی را ادامه دهد. اروپایی ها قطعاً به دنبال راه‌هایی برای دزدین قاپ جو بایدن خواهند بود.

از کنفرانس‌ها بین المللی وضیافت‌های اشرافی بگیر تا به رخ کشیدن تاریخ و فرهنگ و حتی اعطای جایزه صلح نوبل، آنها روی تاریخ و پرستیژ و در کل قدرت نرم خود مانور زیادی خواهند داد. همچنین تلاش خواهند کرد خود را قهرمان ابتکارات شرافتمندانه ای مانند حفظ محیط زیست، مبارزه با بیماری های واگیردار، حقوق بشر و غیره نشان داده و تیم بایدن را اغوا کنند. برای همین است که در سخنان مقامات اروپایی که در آن بایدن و تیمش را به عنوان مخاطب در گوشه ذهن دارند، مرتب سخن از تاریخ و ارزشهای مشترک زده می شود.

روز دوشنبه گذشته، ۲۳ دسامبر اتحادیه اروپا از جو بایدن خواست با پیوستن به “گفتگوهای استراتژیک” دو سوی آتلانتیک، مسائل جهانی از کووید۱۹ تا تغییرات اقلیمی را مورد توجه قرار دهد. در این گردهم آیی، وزرای خارجه ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا از روابط دو طرف به عنوان مستحکم ترین و نزدیک ترین روابط جهانی نام برده و بر همکاری های اقتصادی، سیاست خارجی و چالشهای حقوق بشر تاکید کردند.

وزیر خارجه آلمان «هایکو ماس» که اکنون کشورش ریاست دوره ای اتحادیه اروپا را به عهده دارد چندان خوشبین نیست. وی معتقد است “همه چیز عوض نخواهد شد، اما خیلی چیزها بهتر خواهند شد.” وی به خوبی می داند که روابط اروپا و آمریکا هرگز به حالت قبل از ترامپ بازنخواهد گشت.

تابستان امسال، هنگامی که ترامپ اعلام کرد نیروهای آمریکایی مستقر در آلمان را کاهش خواهد داد، برخی مقامات آلمانی از جمله یک مقام ارشد در حزب متبوع آنگلا مرکل به نام یوهان وادپول این حرکت را یک “بیدار باش” برای اتحادیه اروپا معرفی کرد که باید به فکر استقلال دفاعی خود باشد.

کاهش نیروهای آمریکا در اروپا و کاهش تعهد آن به ناتو می تواند از دید بازیگرانی مانند روسیه به عنوان یک عقب نشینی یا چراغ سبز تعبیر شود که می تواند عواقب وخیمی برای اروپا داشته باشد.

اروپایی ها به خوبی می دانند که همچنان این احتمال وجود دارد که در انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا با رئیس جمهوری مانند ترامپ و حتی بدتر از او روبرو شوند.

بورل در یادداشتی که پس از انتخابات آمریکا منتشر کرد با تمجید از ارزش‌های دموکراتیک آن کشور، پیروزی بایدن را نشانه بازگشت دوطرف به همکاری های سازنده خواند. وی آمریکا را مهم ترین شریک اتحادیه اروپا معرفی کرده و روی تاریخ و ارزشهای مشترک تاکید نمود.

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا همچنین از آغاز مجدد همکاری های دو طرف به عنوان “زدن استارت موتور” روابط تعبیر کرد. او از این فرصت استفاده کرد تا از همکاری در برابر چین به عنوان یک هدف مشترک نام برده و دراین زمینه به چالش‌های امنیتی و “فعالیت‌های غیر منصفانه تجاری” چین اشاره کند.

بورل در ادامه از روسیه، اروپای شرقی، لیبی، منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، بالکان، ترکیه و مدیترانه شرقی، افغانستان، شرق وجنوب دریای چین و ونزوئلا به عنوان مناطق مورد علاقه مشترک نام برد.

اروپایی ها با اینرسیِ راضی نگه داشتن همه ۲۷ عضو روبرو بوده و نمی توانند سیاست خارجی پرتحرکی داشته باشند. آنها همچنین از عدم استقلال سیاسی و دفاعی رنج می برند. این عدم استقلال در ماجرای معاهده اتمی ایران به خوبی مشاهده شد. اروپا در این قضیه از اتخاذ هرگونه سیاست مستقل از آمریکا عاجز بود. این موضوع از چشم سایر بازیگران بین المللی از جمله روسیه و چین و رقبای دیگر اتحادیه اروپا مخفی نخواند ماند.

از سوی دیگر با قدرت گرفتن چین و جابجا شدن مرکز ثقل توازن قوا در سطح بین الملل، اکنون بسیار محتمل است که اقیانوس آرام به جای اقیانوس اطلس به محور این توازن تبدیل شده و روابط ماوراء آتلانتیک اهمیت سابق خود را از دست بدهد.

در این صورت روشن نیست که آمریکا فایده استراتژیک بلند مدتی در حفظ یکپارچگی و ثبات اروپا داشته باشد. در نبود استقلال سیاسی و دفاعی، در صورتی که آمریکا به چنین نتیجه ای نزدیک شود، آینده مبهمی در انتظار اروپا خواهد بود.

انتهای پیام/۱۲۳