درباره اختلال یادگیری بیشتر بدانیم

«سیده زهرا آقامیری» کارشناس ارشد مشاوره مدرسه در یادداشتی به سورپرس نوشت: یادگیری پیش نیازی مهم برای زندگی و موجب سازگاری با واقعیت­های زندگی می­شود و هنگامی که در فرآیند کودکان اختلال ایجاد می­شود و به موقع درمان اتفاق نیفتد به زندگی حال و آینده کودک صدمات بعدی و جبران ناپذیری وارد می­شود.

اختلال یادگیری چیست؟

چنانچه کودکی معلولیت جسمی و ذهنی داشته باشد والدین در هفته­های اول تولد متوجّه آن می­شوند، امّا در اختلال یادگیری والدین تا قبل از سن تحصیل پی به آن نخواهند برد. هنگامی که میزان عملکرد کودک در یکی از حوزه­های خواندن، توانایی نوشتاری و حساب نسبت به همسن­وسالان و میزان میزان توانمندی هوشی وی پایین­تر از سطح بهنجار باشد، او مبتلا به اختلال یادگیر است. در واقع ما با سه نوع اختلال یادگیری سروکار داریم: اختلال در خواندن، اختلال در نوشتن و اختلال ریاضی که این اختلال­ها میزان شیوع آن در میان پسران بیش از دختران است. البته شاید یک علّت آن به دلیل ارجاع بیشتر دانش­آموزان پسر بیش از دختران بوده است.

کودکان دارای اختلال یادگیری دارای هوش طبیعی هستند و البته گاهی هوش بالاتری نسبت به همسالان خود دارند، اما در برخی از دروس مشکل دارند و اینکه بدون آموزش­های خاص قادر به ادامه تحصیل نیستند. این کودکان به طور معمول هرچه بیشتر تلاش می­کنند کمتر نتیجه می­گیرند. این مشکل پنهان و مهم چنین کودکانی اغلب بیشتر به دلیل عدم شناخت معلّم با بازی­گوشی و سهل­انگاری در توجّه کودک اشتباه گرفته می­شود. این امر موجب می­شود که اختلال یادگیری در زمان مناسب شناسایی نگردد و درمان نشود.

چنانچه کودکی در زمان تحصیل با هریک از نشانه­های زیر به مدت حداقل ۶ماه مواجهه شد نیاز به مراجعه و پیگیری تخصصی برای ارزیابی اختلال یادگیری دارد:

اشکال در خواندن مطالب و بی دقتی مانند خواندن کلمات با صدای بلند به صورت آهسته، با تردید و نادرست به طوری که در درک و فهم کلمات دچار مشکل باشد.

عدم درک مطالب خوانده شده و فهم آن­ها به صورتی که کلمات را می­خواند ولی قادر به درک معنی متن نیست.

اختلال در هجی کردن به این گونه که ممکن است حروف صدادار یا بی صدا را جابجا تلفظ کند.

خطاهای متعدّد دستوری، ویرایشی و ناتوانی در سازمان­دهی به جملات و پاراگراف­ها.

عدم درک معنی اعداد و محاسبه به این صورت که قادر به روابط بین اعداد، کمیت و حساب نیست.برای جمع کردن اعداد تک رقمی از انگشتان خود استفاده می­کند و ضمن شمارش اشتباه می­کند و مجدد شروع به شمارش می­کند.

در رابطه با استدلال، به کارگیری مفاهیم، روش حل مسأله ریاضی و شمارش کمی دچار مشکل است.

در یک جمع­بندی کلی می­توان گفت دانش­آموزی اختلال یادگیری دارد که: در یک یا چند درس مشکل داشته باشد و ناشی از نقص ناتوانی ذهنی نباشد. از نظر هوشی در حد متوسط یا بالا باشد. از نظر عاطفی و سازگاری مشکلی نداشته باشد. در برخی از فرآیندهای روانی پایه، ادراک دیداری و شنیداری، درک زبان شفاهی و کتبی مشکل داشته باشد. بین میزان پیشرفت تحصیلی و توانایی دانش­آموز تفاوت زیادی وجود داشته باد.

عوامل ایجاد کننده­ی اختلال یادگیری:

عوامل ژنتیکی

عوامل قبل، بعد و هنگام تولّد

عوامل بیولوژیکی و محیطی

عوامل مربوط به رشد

و سایر عوامل که هرکدام به تنهایی و یا با یکدیگر می­توانند در به وجود آمدن اختلال یادگیری نقش داشته باشند.

در کشورمان ایران علاوه­ برعوامل ذکر شده ممکن است عوامل دیگری بر اختلال یادگیری دامن زده و بر شدّت آن بیافزاید. برخی از این عوامل عبارتند از:

دادن آموز­ش­های غلط

عدم وجود نیروهای متخصص در پایه اول

فضای ناکارآمد اجتماعی و اقتصادی خانواده­ها در مورد پذیرش آن

عدم مراجعه به مراکز تخصصی برای رفع موانع مشکلات یادگیری

و انتقال نادرست مفاهیم علمی از جمله علل بروز اختلال یادگیری در ایران می­تواند باشد.

مراحل ارزیابی و تشخیص:

1. مصاحبه و تکمیل شرح حال
2. تهیه تاریخچه کلی از کودک با مصاحبه با والدین، معلّمان و خود کودک
3. مشاهده بالینی کودک با درنظر گرفتن خصوصیات و ویژگی­های رفتاری کودک توسط مشاهده­گر و یا درمانگر
4. استفاده از انواع آزمون­های هوش، روان­شناختی، بینایی، شنوایی، پیشرفت تحصیلی و آزمون­های رشد

انتهای پیام/ ۱۵۱