برپایی دومین نمایشگاه کتب منتخب علوم انسانی اسلامی در باغ کتاب

به گزارش سورپرس؛ با آغاز به کار پنجمین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی فعالیت های متعددی در راستای ترویج و نشر آثار پژوهشگران این حوزه از سوی متولیان برگزاری کنگره به ویژه مجمع عالی علوم انسانی اسلامی شکل گرفت. از جمله ارائه مقالات در قالب کمیسیون های تخصصی تا برپایی نمایشگاهی از کتاب های این گستره علمی. در واقع این دوره از کنگره علوم انسانی اسلامی توانست با تمرکز بیشتر بر کمیسیون ها و زمان مضاعف نسبت به ارائه مقالات، نظرات و دیدگاه های محققان رشته های علوم انسانی را جویا شود و از سوی دیگر با برگزاری نمایشگاهی از آثار این پژوهشگران بتواند نقطه نظرات آنان که در قالب یک یا چند اثر به زیور طبع آراسته شده بود را به مخاطبان منتقل کنند.

امروز دوشنبه ۴ آذر و یک روز از افتتاحیه پنجمین دوره کنگره علوم انسانی اسلامی، به عنوان یکی از فعالیت های جانبی این کنگره، دومین نمایشگاه کتب منتخب علوم انسانی اسلامی در باغ کتاب تهران افتتاح شد. به این بهانه به این مجموعه فرهنگی سری زدیم تا در نشستی که در ساختمان وسیع و البته زیبایی که با معماری متفاوت در قالب مجموعه باغ کتاب سربرافراشته شرکت کنیم و از مباحث مطرح شده در این نشست، گزارشی را تهیه کنیم.

نمایشگاه کتب منتخب علوم انسانی از ۴ تا ۷ آذر در باغ کتاب تهران

در نمایشگاه امسال کتب منتخب علوم انسانی اسلامی از ۲۴ انتشارات آثاری ارسال شده و در قالب ۲۷۵ عنوان کتاب و نشریه در این رویداد فرهنگی ارائه شده است. ضمن اینکه نکته قابل توجه در مورد موضوعات ارائه شده در این نمایشگاه به این مسئله بر می گردد که اکثر مباحث در قالب موضوعاتی چون اقتصاد با ۴۹ عنوان کتاب، فلسفه و روش شناسی با ۴۵ عنوان کتاب، اخلاق و تربیت با ۱۸ عنوان کتاب، جامعه شناسی با ۳۰ عنوان کتاب، روان شناسی با ۱۵ عنوان کتاب، سیاست ۷۷ عنوان، فقه و حقوق ۳۰ عنوان و مدیریت ۱۱ عنوان ارائه شده است و علاقه مندان می توانند از تاریخ ۴ تا ۷ آذرماه از ساعت ۹ تا ۲۳ از این مجموعه بی نظیر بازدید کنند.

تقدیر از احمدحسین شریفی برای کتب سه گانه مبانی، روش شناسی و نظریه پردازی علوم انسانی اسلامی

در مراسمی که به مناسبت افتتاحیه دومین نمایشگاه کتب منتخب علوم انسانی اسلامی برگزار شد همچنین از حجت الاسلام احمد حسین شریفی به پاس ابتکارات و فعالیت های علمی وی و تألیف سه کتاب ارزشمند مبانی علوم انسانی اسلامی، روش شناسی علوم انسانی اسلامی، نظریه پردازی اسلامی در علوم انسانی اسلامی تقدیر به عمل آمد.

ذیل برپایی این نمایشگاه، حجت الاسلام رضا غلامی، رئیس مرکز پژوهش های علوم انسانی اسلامی صدرا و احمدحسین شریفی طی سخنانی کوتاه به ارائه نظرات خود در باب این نمایشگاه و البته عرصه علوم انسانی اسلامی پرداختند.

انتخاب ۳۰۰ اثر از میان ۱۵۰۰ اثر در نمایشگاه کتاب علوم انسانی اسلامی

بر این اساس حجت الاسلام غلامی طی سخنانی اظهار داشت: ایده برگزاری نمایشگاه از چند سال قبل دنبال می شود و در حال حاضر ۳۰۰ عنوان اثر با گزینش های متعددی انتخاب شده و در نمایشگاه ارائه شده اند. البته آثاری که به دست ما رسید ۱۵۰۰ عنوان بود، اما از آن میان در قالب موضوعات مختلف برخی آثار انتخاب شدند.

وی افزود: امیدوارم عمده فضای باغ کتاب به ارائه آثاری از این دست اختصاص یابد. به هر حال به نظر می رسد هر قدر ادبیات علمی متراکم تری در علوم انسانی اسلامی وجود داشته باشد، فرصت بیشتری هم برای نوآوری فراهم می شود. ضمن اینکه رسم پیشرفت های  علمی در دنیا آن است که تولید انبوه و متراکم زمینه ساز شکل گیری نوآوری در هر دانشی می شوند.

حجت الاسلام غلامی گفت: البته نباید تصور کرد که اگر صحبت از تولید علمی می کنیم، افت کیفی و خارج شدن از ادبیات علمی از استانداردهای پژوهشی ذیل این فعالیت علمی اتفاق می افتد. برعکس چنین نیست. ما می توانیم استانداردهای علمی را داشته باشیم و در حوزه تولید علوم انسانی اسلامی فعالیت کنیم تا زمینه برای خلق آثار بزرگ در این عرصه بیش از پیش فراهم شود.

مقاله محوری نباید مانع انتشار کتاب های مرجع در علوم انسانی شود

رئیس مرکز پژوهش های علوم انسانی اسلامی صدرا تصریح کرد: در طول ۱۰ سال اخیر آثار علمی و متنوع خوبی منتشر شده، اما فاصله وضع موجود با وضع مطلوب به جهت کمی و کیفی زیاد است و این در حالی است که هنوز فعالیت های فراوانی می توان در این عرصه انجام داد، مسئله دیگر آنکه چند سالی است که بحث مقاله محوری در کشور به میان آمده و این امر از سوی نظام آموزش عالی دامن زده می شود. هرچند که مقاله نویسی امری رایج است، اما نباید مقاله محوری در تولید علم مانع انتشار کتاب های مرجع در علوم انسانی شود.

وی با بیان اینکه فرآیند مقاله نویسی در کشورهای غربی نیز وجود دارد، گفت: معتقدم باید از یک فرد تعدادی مقاله را به صورت کتاب را منتشر کرد یا این مقالات از اندیشمندان مختلف در قالب یک اثر مرجع ارائه شود. اکنون بسیاری از نظرات مهم در عرصه علوم انسانی در این قالب ارائه می شود. مثلاً یک نظریه ممکن است در ۲۰ تا ۲۵ صفحه ارائه شود، اما تدریجاً در مقالات دیگر اندیشمندان نیز دست یافته و در نهایت به اثری مرجع تبدیل می شود.

حجت الاسلام غلامی در بخش دیگری از مباحث خود با اشاره به برپایی دومین نمایشگاه کتب علوم انسانی اسلامی اظهار داشت: ما اول راه هستیم، اما ظرفیت ها خصوصاً برای گسترش فعالیت های متعدد آموزشی در این عرصه کم نیست. ما  فاصله چندانی با دایر شدن برخی از رشته های علوم انسانی اسلامی نداریم. حتی اکنون برای مثال در علوم سیاسی اسلامی بیش از ۶۰ تا ۷۰ عنوان کتاب برجسته داریم و در برخی از رشته ها، بیش از ۱۰ تا ۱۵ عنوان کتاب منبع مهم ارائه شده که قابل توجه است. من معتقدم در رشته هایی که تنوع و تکثر بیشتری وجود دارد باید کارهای آموزشی با جدیت مضاعفی دنبال شود، ضمن اینکه برپایی نمایشگاه هایی از این دست می تواند افراد و علاقه مندان به پژوهش را با آثار مختلف عرصه علوم انسانی اسلامی آشنا کند.

رئیس مرکز پژوهش های علوم انسانی اسلامی صدرا گفت: مسئله مهم دیگری که وجود دارد و شاید یک اشکال تلقی شود، این است که برخی از اساتید علوم انسانی اطلاع دقیقی از فعالیت ها و آثار همکاران خود ندارند. مثلاً اینکه در فلان عرصه، کتابی منتشر شده، اما از مجموعه این منشورات اطلاعی ندارند و تصور می کنم این نمایشگاه می تواند نشان دهد که ما کجا ایستاده ایم.

باید جریان نقد را در حوزه کتاب جدی کنیم

وی ادامه داد: از مسائل و مشکلات دیگر ما این است که منابع جدید و قدیم بسیار دیر و یا در مواردی سلیقه ای وارد چرخه آموزش کشور می شوند. برای مثال گاهی منبعی ۳۶ سال است که به دانشجویان ارائه می شود و در طول تحصیل هم از آن منابع استفاده می شود به صورت رسمی و یا غیر رسمی در حالی که منابع جدیدتری هم وجود دارد که هنوز وارد چرخه آموزش عالی نشده است و شاید این ایراد و علتش به آنجا بازگردد که جریان نقد در کشور ما خشکیده است. در دهه ۶۰ چنین شرایطی نبود و مثلاً اگر کسی کتابی می نوشت همکاران آن فرد بر سر او عکس العمل نشان می دادند و کتاب مورد توجه قرار می گرفت، اما اکنون نوعی بی تفاوتی را در محیط های علمی شاهد هستیم.

وی افزود: امروز باید جریان نقد را در حوزه کتاب جدی کنیم، چرا که سبب می شود از چرخه علم در آموزش عالی استفاده بهتری شود.

حجت الاسلام غلامی تصریح کرد: سه گانه ای که از حجت الاسلام شریفی منتشر شده، امروز به یکی از منابع مرجع تبدیل شده و بسیاری از افراد که می خواهند در مورد علوم انسانی اسلامی، نظریه پردازی و روش شناسی در این زمینه تحقیق کنند، می توانند به این اثر جامع مراجعه می کنند.

در ادامه این نشست حجت الاسلام احمد حسین شریفی طی سخنانی در مورد مجموعه کتاب های نظریه اظهارداشت: این آثار در حوزه علوم انسانی اسلامی، مباحث متعددی را بیان می کند. من معتقدم علوم انسانی علومی وابسته به مبانی، جهان بینی و نظام ارزشی حاکم بر هر اندیشمندی در عرصه این علوم است و در واقع با توجه به این ایده بود که دو مدل را برای نشان دادن مبانی و بنیان های فکر اسلامی در ذهنم شکل دادم که البته همه فیلسوفان علم این دو مدل را قبول دارند و در واقع یک نوع اکتشاف از وضعیت فلسفه موجود در علوم انسانی است.

حجت الاسلام شریفی گفت: علوم انسانی مثل همه علوم دیگر از چهار رکن موضوع، مسئله، غایت و روش تشکیل شده است. از سوی دیگر این علوم، ۷ کارکرد و مولفه را در باب کنش های انسانی دارند که از جمله آنها می توان به موضوع و تعریف مفاهیم، توصیف واقعیت ها و پدیده های انسانی، معناکاوی، تبیین و کشف چرایی کنش های فردی و اجتماعی انسان، پیش بینی پدیده های انسانی، روش کنترل و هدایت و جهت دهی به کنش های انسانی اشاره کرد.

وی افزود: در ذیل این هفت کارکرد باید نقش منابع و متون را در تبیین مورد توجه قرار دهیم تا تمایز علوم انسانی اسلامی با بقیه علوم نشان داده شود و کارکرد این علوم به خوبی به نمایش گذاشته شود. من در مجموعه سه گانه نظریه نقش مبانی و منابع را در روش و  اصول و غایات نشان دادم و کارکردهای هفت گانه آنها را بررسی کرده و در گام نهایی روش نظریه پردازی اسلامی را بیان کردم. اینکه یک اندیشمند در عرصه علوم انسانی اسلامی چگونه باید نظریه پردازی کند که با تکیه بر تراث اسلامی و روش استنباط اسلامی سعی کردم این هدف را محقق کنم، اما معتقدم که این راه باید تداوم داشته باشد و پیاده سازی این مدل ها در مسائل خاص علوم انسانی، علوم تربیتی و اخلاق بتواند افقی نوین را در تولید این علوم بگشاید.

در پایان این مراسم، لوح سپاسی به احمدحسین شریفی اهدا شد.

انتهای پیام/۱۵۱