بررسی تاجر از نگاه حقوقی و آنچه لازم است بدانیم

پایگاه خبری سورپرس: امروزه با گسترش روابط تجاری و بازرگانی درسطح کشور مفهوم و شناخت تاجر از اهمیت ویژه‌ ای برخوردار است به صورتی که هر کس برای این که بداند تاجر است باید نسبت به خود و شرایط شغلی اش آگاهی کافی داشته باشد.

از این رو، در این نوشتار، به بررسی اینکه تاجر کیست و چه شغلی دارد، می پردازیم؛ سپس، در خصوص اینکه معنی و تعریف انواع تاجر چست توضیح می دهیم.در خصوص این موضوع که تاجر کیست و انواع آن کدام است، سوالاتی دارید، با ما همراه باشید.

در پاسخ به این پرسش که تاجر کیست و معنی و تعریف انواع تاجر چیست، باید گفت: تاجر در لغت به معنی بازرگان و کسی است که به داد و ستد و خرید و فروش کالایی می پردازد اطلاق می گردد. به موجب ماده ۱ قانون تجارت تاجر کسی است که شغل معمولی خود را معاملات تجاری قرار دهد.

کسبه جزء نیز که در ماده ۶ قانون تجارت و ماده ۱۹ قانون تجارت بیان شده نیز تاجر محسوب می شوند هر چند از داشتن دفاتر تجاری معاف هستند.

شرط تاجر محسوب شدن شخص، تکرار داد و ستد های تجارتی است و عرفاً نیز کسی که کاری را به ندرت و گه گاه انجام دهد، شاغل به آن شناخته نمی شود.

بنابراین در مورد شغل تجارت اگراشخاص به طور اتفاقی مبادرت به عملیات تجاری نمایند نمی توان آنها را مشمول تعریف قانون تجارت نمود. لازمه شغل تجارت تکرار معاملات تجاری از طرف تاجر است. میزان تکرار معاملات تجاری به نحوی که مشمول تعریف حقوق تجارت گردد، بستگی به عرف و عادت محل دارد و نمی توان تعداد معینی برای آن قائل شد .

با توجه به ماده ۱ قانون تجارت  می توان گفت: برای اینکه شخصی را تاجر بدانیم، باید چند ویژگی، در او وجود داشته باشد که عبارتند از:

تاجر، کسی است که اقدام به انجام یک یا چند نوع معامله تجاری می کند. مفهوم معاملات تجاری که در این ماده آمده است، تا حدی نامشخص است؛ لذا، قانون گذار در ماده ۲ قانون تجارت، به توضیح آن پرداخته است. عملیات تجاری، شامل مواردی نظیر تصدی به عملیات حراجی، تصدی به هر قسم نمایشگاه‌ های عمومی، هر قسم عملیات صرافی و بانکی و سایر موارد مندرج در قانون تجارت می باشد.

دومین ویژگی تاجر، در تکمیل پاسخ به این پرسش که تاجر کیست، آن است که انواع تاجر، باید، انجام معاملات تجاری را، شغل معمول خود قرار دهند. یعنی، شغل تجارت را شغل معمول خود قرار داده باشند. بنابراین، می توان گفت: کسبه نیز، جزو تجار محسوب می شوند؛ هر چند، از انجام برخی تشریفات مرتبط با انواع تاجر، معاف هستند.

در قسمت قبل، گفتیم که تاجر کیست و بر اساس تعریف آن، دانستیم، برای اینکه شخصی، تاجر شناخته شود، باید شغل تجارت را شغل معمول خود قرار داده و اقدام به انجام معاملات تجاری نماید.

بر اساس ماده ۲ قانون تجارت، در خصوص فعالیت تجاری انواع تاجر، خواهیم گفت و توضیح می دهیم که تاجر، چه شغلی دارد. بر مبنای ماده مذکور، شغل انواع تاجر، می تواند یکی از موارد زیر باشد :

خرید یا تحصیل هر نوع مال منقول، به قصد فروش یا اجاره، اعم از این که تصرفاتی در آن شده یا نشده باشد.

تصدی به حمل و نقل، به هر صورتی که باشد: اعم از راه خشکی یا آب یا هوا.

انجام هر نوع دلالی یا حق‌ العمل کاری ( کمیسیون ) و یا عاملی و همچنین تصدی و عهده دار شدن به هر نوع تاسیساتی که برای انجام بعضی امور ایجاد می‌ شود؛ از قبیل تسهیل معاملات ملکی یا پیدا کردن خدمه یا تهیه و رساندن ملزومات و غیره.

تاسیس و به کار انداختن هر قسم کارخانه، مشروط بر این که برای رفع حوایج شخصی نباشد.

تصدی به عملیات حراجی.

تصدی به هر قسم نمایشگاه‌ های عمومی.

هر قسم عملیات صرافی و بانکی.

معاملات برواتی اعم از این که بین تاجر یا غیر تاجر باشد.

عملیات بیمه بحری و غیر بحری.

کشتی‌ سازی و خرید و فروش کشتی و کشتیرانی داخلی یا خارجی و معاملات راجع به آن.

انواع تاجر

تاجر، فقط به یک شخص حقیقی گفته نمی شود. بلکه به اشخاص حقوقی نیز، می توان، عنوان تاجر را اطلاق کرد. دسته بندی اشخاص به شخص حقیقی و حقوقی، باعث به وجود آمدن انواع تاجر، یعنی تاجر حقیقی و تاجر حقوقی، شده است.

تاجر حقیقی: با توجه به تعریف شخصیت حقیقی و شخص حقوقی می تواند شامل همه افراد انسانی باشد که مطابق ماده ۱ و ۲ قانون تجارت، شغل معمول خود را فعالیت تجاری قرار داده است.

تاجر حقوقی: تاجر حقوقی که نوع دوم از انواع تاجر است، به شخصیت های حقوقی، نظیر شرکت های دولتی یا غیر دولتی ای گفته می شود که در زمینه امور تجارتی فعالیت دارند و نماینده شخص حقوقی، اقدام به انجام فعالیت و معاملات تجاری، از جانب آن می نماید.

چه کسانی نمی توانند تاجر باشند

در قسمت های قبل پرداختیم به این که  که تاجر کیست و معنی و انواع تاجر چیست،حال میخواهیم به این پرسش پاسخ دهیم که چه کسانی نمیتواند تاجرباشند؟

برای پاسخ به این پرسش، از مفاد مواد قانون تجارت، قانون مدنی و قانون امور حسبی، کمک خواهیم گرفت. کسانی که نمی توانند تاجر باشند، عبارتند از:

افراد فاقد اهلیت: بر اساس ماده ۱۹۰ قانون مدنی، یکی از شروط اساسی صحت معاملات، برخورداری از اهلیت می باشد. بنابراین، مجنون دایمی یا مجنون ادواری، در دوره هایی که دچار جنون است و صغیر غیر ممیز، یعنی کودکی که به سن بلوغ شرعی نرسیده (۹ سال در دختران، ۱۵ سال در پسران)، قادر به انجام معاملات تجاری نمی باشند.

افرادی که به موجب قانون و محکومیت های تبعی، از انجام برخی مشاغل، نظیر داشتن و یا تاسیس شرکت، منع شده اند.

اتباع بیگانه نمی توانند در ایران مشغول به کار شوند. مگر آنکه اولا دارای روادید (جواز) ورود با حق کار مشخص بوده و ثانیا مطابق قوانین و آیین نامه های مربوط، اقدام به ثبت درخواست کد فراگیر و  پروانه کار دریافت نمایند.

قضات، حق اشتغال به تجارت را ندارند.

سردفتران، حق اشتغال به تجارت را ندارند.

تهیه و تنظیم: امیرحسین بابائی/ محمد مهدی اکبری

انتهای پیام/۱۰۱