علت و درمان عصبی بودن افراد در سنین بالا چیست؟

به گزارش سورپرس، پرخاشگری چیست؟ رفتاری که منجر به آزار و درد می‌شود. رفتاری به قصد آسیب ( کلامی یا فیزیکی ) به فرد دیگری یا نابود کردن دارایی دیگران. پرخاشگری می‌تواند باعث آسیب به دیگران از نظر عاطفی و جسمی بشود. پرخاشگری باعث ایجاد مشکلات در روابط می‌شود. افراد و سالمندان گاهی، رفتارهای پرخاشگرانه‌ از خود نشان می‌دهند که طبیعی است. اگر پرخاشگری در سالمندان به‌صورت مکرر رخ دهد، مراجعه به پزشک لازم می‌شود.

انواع پرخاشگری

منشأ پرخاشگری خشم‌ و عصبانیت‌ است. این‌ رفتار را می ‌توان‌ به‌ دو گروه‌ تقسیم‌ بندی‌ کرد:

1. خصمانه
2. وسیله ای

۱- پرخاشگری‌ خصمانه :

دراین نوع رفتار فرد قصد‌ صدمه‌ و آزار به‌ دیگران‌ را دارد. زنگ های تفریح در مدارس کودکان‌ در حیاط‌ مدرسه‌ به‌ کتک ‌کاری‌ می ‌پردازند.

۲- پرخاشگری‌ وسیله‌ ای :

در این نوع رفتاری‌ فرد خواستار به‌ دست ‌آوردن‌ هدفی‌ دیگر است‌ و ابداً قصد اذیت‌ کردن‌ دیگران را ندارد. البته‌ در این‌ میان‌ ناخواسته ممکن‌ است‌ لطمه‌ ای‌ نیز به‌ کسی‌ وارد شود. مثلاً کودک‌ بزهکار کیف‌ خانمی‌ را می زند برای مورد تشویق قرار گرفتن، در این بین ممکن است آسیبی به کودک برسد.

علت پرخاشگری در سالمندان ( دلایل عصبی بودن )

• سالمندان مانند دیگر گروه های سنی دلایل مختلفی برای پرخاشگری دارند. پرخاشگری در سالمندان می تواند به علت زودرنجی و حساسیت زیاد آنها باشد. درک نشدن از سمت اطرافیان باعث احساس عصبانیت در سالمندان می شود.
• رنجوری روانی از خصوصیات برخی سالمندان است که در اثر مشکلات جسمی بوجود می آید. این رفتار  سالمندان  یک دافعه شخصیتی ایجاد می کند و اطرافیان ممکن است با بدخلقى با آنها رفتار کنند.
• برخی اختلالات نورولوژیک مثل : دمانس و  آلزایمر زمینه ساز بروز این رفتارها است. در صورت مختل بودن حافظه کوتاه مدت ؛ سالمند فراموش میکند که پرستار سالمند وظایفش را انجام داده و همین موجب ناراحتی سالمند می شود.
•  پرخاشگری در سالمندان با سابقه بیماری هایی نظیر افسردگی و اضطراب ، ناشی از همین بیماری ها می باشد.
• رفتارهای مبهم اطرافیان منجر به نگرانی و بد دلی در سالمندان میشود. سالمند انتظار دارد اطرافیان همان رفتاری را داشته باشند که آنها می خواهند.
• طرد شدن از طرف فرزندان ، دوستان و آشنایان

درمان پرخاشگری در سالمندان ( زودرنجی و عصبانیت )

ریشه رفتارهایی نظیر پرخاشگری در سالمندان نورولوژیک و روانشناختی است در هر صورت دارو درمانی در کنار روان درمانی اثرات مطلوب زیادی دارد. در صورت آسیب مغزی مشهود و عدم همکاری سالمند با روان درمانی درمان دارویی تکیه شود. فراموش نکنید راهکارهای مناسب برای برخورد با سالمند و نیز کمک گرفتن از یک متخصص برای یافتن بهترین راهکار درمانی می تواند موثر باشد. به علاوه مراقبین نیز باید بیاموزند که از خود مراقبت کنند و به خاطر وجود شرایط دشوار نگهداری نسبت به سلامت خود نیز هوشیار باشند.

رفتار صحیح با پرخاشگری سالمندان

سالمندان ناتوان نیز روزی جوان بوده اند و کارهایشان را به تنهایی انجام می دانند. پس با غرولند کردن و ابراز بی حوصلگی ناتوانی آن ها را به رخشان نکشید. حتی برخی لجبازی های سالمندان ناشی از علت خاصی است. نوعی اعتراض را نشان می دهد که به دلیل عوارض افزایش سن باشد. در طول روز و هفته خدماتی که دوست دارند را به آنها ارائه دهید. با این کار به افزایش پذیرش، محبت و مودت کمک کرده اید.

برخی پرخاشگری های معمول در سالمندان به شرح زیر است :

1. پرخاشگری در زمان استحمام
2. پرخاشگری برای استفاده از عصا
3. پرخاشگری در زمان تعویض لباس

۱- پرخاشگری سالمندان در زمان استحمام

دلایل :  شرم و نیاز به حفظ حریم خصوصی، نداشتن علاقه به کمک گرفتن، ناراحت کننده بودن شست و شو ( آب بیش از حد سرد یا ترس از آب)، داشتن تجربه تلخ قبلی ، ترس از لیزخوردن در حمام ، زوال عقل و فراموشی نیاز به بهداشت عمومی.

رفتار صحیح : از سالمند سوال کنید تا علت ترس یا پرخاشگری سالمند را پیدا کنید: چرا نه؟ آیا ترس از لیز خوردن داری؟ آب بیش از حد گرم یا سرد است؟ آیا فراموش می کنی که باید حمام کنی؟ در اینصورت می توانید حمام را ایمن تر و گرما و سرمای آن را بررسی کنید، می توانید از صندلی حمام نیز استفاده کنید. تا آنجا که امکان دارد حریم خصوصی  را حفظ کنید. مانند یک کودک با او برخورد نکنید.

۲- پرخاشگری سالمندان برای استفاده از عصا

دلایل : معمولا سالمندان وقتی از عصا استفاده می کنند احساس از کارافتادگی و ناتوانی می کنند.

رفتار صحیح : از همسن و سالانش کمک بخواهید. این کار در هر سنی راهگشاست! سعی کنید او را متوجه این نکته کنید که استفاده از عصا بسیار رایج تر از آن چیزی است که فکر می کند. تماشای فیلم ها نیز بسیار کمک کننده است. یادآوری کنید که استفاده از عصا باعث می شود راحت تر فعالیت هایش را انجام دهد.  عصا باعث کاهش احتمال لیز خوردن و سقوط و بروز آسیب های جدی می شود. مدل  عصا نیز اهمیت دارد. مردان عصای چوبی شیک را به مدل آلومینیومی ترجیح می دهند. عصا را بدون هیچ حرفی در اختیارش قرار دهید. مثلا نگویید:«عصایت را بگیر» بلکه فقط آن را برایش فراهم کنید.

۳- پرخاشگری در سالمندان هنگام تعویض لباس

دلایل : بی تفاوتی، بی علاقگی، افسردگی، زوال عقل

رفتار صحیح : از سالمند سوال کنید که مشکلش چیست؟ لباس ها یا حساسیت خودش؟  آیا دوست دارد لباس های مورد علاقه اش به طور منظم شسته شود و آنها را بپوشد؟  هنگامی که به حمام می رود، به سرعت لباس های کثیف را داخل ماشین لباسشویی قرار دهید و آن ها را بشویید. اگر او لباس های خاصی را بیشتر دوست دارد، تعداد بیشتری از آن نوع لباس تهیه و بقیه لباس ها را از کمد لباسش خارج کنید. توجه کنید که پوشیدن یک لباس بار ها و بار ها، از نشانه های مشکوک ابتلا به آلزایمر، از دست دادن حافظه و اختلال در مهارت های تصمیم گیری است.

تجربیات افراد مختلف در خصوص بدخلقی های افراد سالخورده

ادامه این مقاله خاطرات دختر یک سالمند است که پرخاشگری میکرد:

دختر یک سالمند ۶۷ ساله می گوید:

من عاشق پدرم هستم اما او بسیار بدبین و بدخلق می باشد. زمانی درخواست کردم با هم پیش یک روانشناس برویم. او به من گفت :‌ شوهرت را پیش روان‌شناس ببر! این حرف پدرم مرا به قدری دلگیر کرد که دیگر پیگیر این قضیه نشدم. ایشان بیان می کنند که  ما ۳ خواهر و برادر هستیم. می‌دانیم پدرمان همه کار برای ما انجام داده و ما هم برایش همه کار کرده ایم. اما تنها توقعی که از او داریم خوشرویی است. چیزی که مدت‌هاست از پدرم ندیده‌ایم.

متاسفانه پدرم کاری کرده است که من و خواهرم ناچار می‌شویم گاهی بدون همسرمان به دیدن او برویم. او بسیار پرخاشگری میکند و به ما و خانواده‌مان احترام نمیگذارد. ما فرزندان او هستیم و برایمان چندان مهم نیست. ما واقعا نمی‌دانیم چطور او را راضی نگه داریم. همیشه گلایه دارد و اگر کم سراغش را بگیریم ناراحت می‌شود.  اگر رفت و آمدمان را زیادتر کنیم می‌گوید دارید مزاحم می‌شوید. ما فقط دعا می‌کنیم خوش اخلاق شود.

توصیه های طلایی درباره نحوه برخورد با سالمند پرخاشگر

برای سالمندان که به تازگی در این دوران قرار گرفته اند پذیرش شرایط دشوار است. نباید بگذارید پرخاشگری در سالمندان عادی شود. سالمندان برای این‌که بتوانند با دیگران کنار بیایند اول باید با خودشان کنار بیایند. باید سعی کنند خود را همان‌گونه که هستند، قبول کنند.

• اگر نگهداری از سالمندتان شما را خسته می‌کند خود را موظف به این کار نکنید.
• وقتی مهمان دارید از فرزندان خود کمک بگیرید. وگرنه در  اثر خستگی خودتان هم به پرخاشگری مشغول خواهید شد .
• توقعات خود را در حد معقول نگه دارید و همیشه خوشرو، شاداب و با نشاط باشید و بى‌جهت بهانه‌گیرى نکنید. 
• سعی کنید تنهایی به سراغ او بروید. از سالمند بخواهید در مورد مشکلاتش با شما حرف بزند.
• همواره نگران تنهایی سالمند خود باشید زیرا گوشه گیری اولین عاملی است که افسردگی و پرخاشگری را باعث می شود.
• برای کاهش پرخاشگری در سالمندان ، انگیزه‌ای برایش به وجود آورید و مشکلات جسمی او را کاهش دهید.
• به سالمند کمک کنید شرایط جدید را بپذیرد. از یک روان‌شناس برای درمان پرخاشگری در سالمندان مشاوره بگیرید.
• برای اجتماعی تر شدن سالمند، سفرهای کوتاه خانوادگی، رفت و آمد و برنامه منظم داشته باشید.
• اگر سالمندتان از شلوغی بیزار است هر کدام روز مشخصی از هفته به دیدن او بروید.

انتهای پیام/۱۱۲