دیوی که در وجود همه‌ی ما آدم‌هاست!

به گزارش سورپرس؛ استنلی میلگرام Stanley Milgram، محقق حوزه روانشناسی اجتماعی در سال ۱۹۶۳ پژوهشی رو در دانشگاه خفن Yale اجرا کرد که امروز دوست دارم خلاصه‌اش رو خدمتتون بگم تا شما با ابعاد مختلف این اشرف مخلوقات بیشتر آشنا بشید.

تو این آزمایش، افراد شرکت‌کننده مردهای بیست تا پنجاه سال بودن که هر کدوم تحصیلات و شغل‌های متفاوتی داشتن، از بیسواد توشون پیدا میشد تا دکتر، از کارگر توشون بود تا رئیس شرکت. این افراد از طریق یه آگهی محلی جذب آزمایش شده بودن و بابت شرکت تو این آزمایش قرار بود مبلغ ناچیزی هم دریافت کنن. حالا بیاید ببینیم چه کردن در این پژوهش…

فرد شرکت کننده به داخل اتاقی راهنمایی میشد، همزمان با اون، یه فرد دیگه که همدست محقق‌ها بود وارد اتاق میشد و جوری به طرف وانمود میکرد که انگار اونم برای شرکت تو این آزمایش دعوت شده. بعد چند دقیقه، از تیم تحقیق یکی میومد و آزمایش رو به هر دو‌شون توضیح میداد. حالا ببینیم آزمایش چی بود؟

آزمایش به این صورت بود که به اون شخصِ شرکت کننده واقعی می‌گفتن تو الان فکر کن در نقش معلم هستی و اون فرد دیگه در نقش شاگرد شماست و ما میخوایم اثر تنبیه رو تو این آزمایش بررسی کنیم.

بعدش می‌بردنش به یه اتاق که توش یه میکروفن بود و بهش میگفتن که میتونه با این میکروفن با اون طرف حرف بزنه. بعدش ازش می‌خواستن یک سری لغات رو برای فرد یادگیرنده بخونه (یعنی به همونی که همدست تیم تحقیق بود) و بعد از چند دقیقه مجددا ارش بپرسه و اگه یارو بلد نبود مجازه از ۱۵ تا ۴۵۰ ولت بهش شوک وارد کنه و به ازای هر اشتباهی درجه شوک‌ها رو بالاترم ببره.

همینطور که طرف دکمه شوک رو میزد می‌توانست درد و ناله طرف رو هم بشنوه. درسته که همه اینها الکی بود، نه شوکی وجود داشت و نه دردی، ولی به طرف اینطور القا می‌شد که هم شوک هست و هم این شوک‌ها خیلی دردناک و زجرآوره.

نکته عجیبی که محققان این پژوهش فهمیدن میدونید چی بود؟ آدم‌هایی که به ظاهر خیلی آروم و اخلاقی به نظر میومدن حاضر شدن به هم نوع خودشون بی‌مهابا شوک هایی الکتریکی با ولتاژ بالا وارد کنن.

در واقع دکتر استنلی میلگرام به خوبی نشون داد اینکه ماها فکر می‌کنیم ذاتمون ثابته و همه جا یک جور رفتار می‌کنیم، اصلا اینطور نیست.

ما انسان‌ها بر خلاف اون چیزی که تصور می‌کنیم اتفاقا رفتارمون در بسیاری از اوقات تحت تاثیر موقعیت می‌تونه تغییر کنه.

در واقع اگه آب باشه، شناگرها قابلی هستیم. دکتر میلگرام تو این تحقیق به خوبی نشون میده که هر کاری از این موجود دوپا بر میاد…!!!!

* دکتر روح الله کریمی. روانشناس و استاد دانشگاه

انتهای پیام/ ‌۱۰۱