روزی که در جهان به نام زنان مهندس نامگذاری شد

به گزارش سورپرس، بیست و سوم ژوئن برابر با دوم تیر به عنوان روز جهانی زنان مهندس نامگذاری شده است. انجمن‌های جهانی مختلف در حمایت از زنان در این روز به مسئله اهمیت برابری شغلی بین مردان و زنان می‌پردازند. در ایران هم دختران بسیاری وارد رشته‌های مهندسی می‌شوند و البته گهگاه با موانع زیادی در بازار کار روبرو می‌شوند. در این مطلب به وضعیت زنان مهندس در ایران پرداخته‌ایم.

از ابتدای هستی داستانی وجود دارد که در آن گفته می‌شود مردان برای برتری نسبت به زنان از غارها بیرون آمده و مشاغل را ساختند و از آن زمان زن که جنس اول به حساب می‌آمد و به کارهای مهمی چون رسیدگی به امور غار و تهیه غذا می‌پرداخت، رفته رفته نقش مهمش کمرنگ و کمرنگ‌تر شد و مردان توانستند او را به جنس دوم تبدیل کنند.

اما امروزه شرایط تغییر کرده است. زنان هم می‌توانند در صورت تمایل پا به پای مردان در رشته‌های به اصطلاح مردانه که در امور مهندسی بیشتر شاهد آن هستیم همراه شوند و مشغول به کار شوند. البته در این بین موانع بسیار ممکن است زنان را از رسیدن به هدف غایی خود باز دارد. روز جهانی زنان مهندس در واقع به این مناسبت در تقویم تاریخ ثبت شده که باور غلط مردانه و زنانه بودن مشاغل از بین برود.

اولین بار در سال ۲۰۱۴ میلادی انجمن زنان مهندس در نود و پنجمین سالگرد تاسیس این انجمن پیشنهاد ایجاد این روز را در تقویم ارائه کرد. پس از آن استقبال جهانی بسیاری نسبت به این روز شد و در نهایت یونسکو در سال ۲۰۱۶ میلادی از این روز حمایت کرد. در سال ۲۰۱۷ میلادی این روز به عنوان روزی جهانی در سرتاسر جهان گرامی داشته شد.

وضعیت ایران در تولید مهندس

تحقیقات نشان می‌دهد ایران در تولید مهندس رتبه سوم جهان را دارد. با توجه به اینکه کار درست و حسابی هم برای رشته‌های مهندسی پیدا نمی‌شود، این مسئله باعث شده تا بسیاری از فارغ التحصیلان رشته مهندسی در کارهای غیرمرتبط فعالیت کنند. این در حالی است که آمار در کشورهای دیگر وضعیت دیگری را نشان می‌دهد.

در آلمان که کشوری صنعتی محسوب می‌شود میزان علاقه به ورود در رشته‌های علوم انسانی بسیار بیشتر از رشته‌های فنی و مهندسی و پزشکی است. آمار مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۱۵ میلادی ایران را با ۲۳۳ هزار نفر از نظر تعداد فارغ التحصیلان رشته‌های مهندسی به عنوان سومین کشور در تولید مهندس شناخت.

در این رتبه بندی روسیه با ۴۵۴ هزار نفر و ایالات متحده آمریکا با ۲۳۸ هزار نفر به ترتیب رتبه‌های اول و دوم را داشتند. با این حساب ایران فقط در زمینه تولید مهندس چنین مقام بالایی دارد و در زمینه رشد اقتصادی و صنعتی هیچگاه چنین جایگاهی نداشته است.

در این بین زنان هم وضعیت سخت تری دارند. به گفته مشاور وزیر علوم در امور زنان و خانواده به طور کلی ۵۷ درصد دانشجویان کل مقاطع و ۴۴ درصد دانش‌آموختگان کشور زن هستند. همچنین آمار نشان می‌دهد که تعداد دانشجویان دختر در مقطع کارشناسی بیشتر از پسران است و در مقاطع بعدی این مقدار کمتر می‌شود. به طوری که ۳۷ درصد دانشجویان دکتری و ۳۵ درصد دانشجویان کارشناسی ارشد زن هستند. طبق آمار ۲۳ درصد دانشجویان فنی و مهندسی و ۵۲ درصد دانشجویان رشته کشاورزی را زنان تشکیل می‌دهند.

با اینکه تعداد دختران در رشته‌های فنی و مهندسی همچنان کمتر از سایر رشته‌هاست، که این می‌تواند به دلیل بازار کار نامتناسب این رشته باشد، اما همچنان توجه به این رشته‌ها در بین دختران رو به افزایش است. به طوری که آمارها نشان می‌دهند نسبت تحصیل دختران در رشته‌های فنی و مهندسی از ۴ درصد در سال ۱۳۶۵ به ۳۰ درصد در سال ۱۳۸۸ رسیده است. این نسبت در سال ۹۰-۸۹، ۲۵ درصد بود، اما در سال ۹۲ به ۱۹ درصد رسید.

مخالفت با تحصیل دختران در برخی رشته‌های مهندسی و سهمیه‌بندی جنسیتی
در سال تحصیلی ۹۱ محدودیت‌هایی برای تحصیل دختران در رشته‌هایی که عمدتاً گرایش‌های مختلف مهندسی بود، اعمال شد. در این سال ۳۶ دانشگاه ظرفیت پذیرش دختران را در برخی از رشته‌های خود حذف کردند‌ که در این میان رشته مهندسی عمران در ۱۵ دانشگاه و پس از آن گروه‌ مدیریت‌ها و مهندسی معدن در ۱۲ دانشگاه صرفاً مردان را پذیرش می‌کردند. البته در این بین همواره باورهایی هم وجود داشته است که شرایط کار مهندسی را متناسب با دختران نمی‌داند.

برای مثال گفته می‌شود در بازارکار این باور وجود دارد که مردان در رشته مهندسی عمران کار بلدتر هستند و دانشجویان دختر هم از سختی کارهای کارگاهی این رشته گله می‌کنند. عموم دخترانی که در این رشته فارغ التحصیل می‌شوند ناچار به کار در شرکت‌های مهندسی مشاوره یا شهرداری‌ها هستند. باور دیگری که شرایط کار برای خانم‌ها را سخت می‌کند این است که مردها معتقدند نباید زیر دست خانم‌ها باشند.

با این وجود دختران همچنان در رشته مهندسی مشغول به تحصیل هستند و با تمام موانعی که در انتخاب شغل با آن روبرو می‌شوند در بازار کار رقیب مردان مهندس هستند. نگاهی به زنان مهندس موفق ایرانی در داخل و خارج از کشور می‌تواند این موضوع را به خوبی نشان دهد.

انتهای پیام/۱۲۳