شاید برای شما هم اتفاق بیافتد/ چرا بی‌اختیاری ادرار یک تابو است؟

به گزارش گروه اجتماعی سورپرس؛ زنان چهار برابر مردان به عارضه «بی‌اختیاری ادرار» دچار می‌شوند. این یک هشدار جدی برای همه ماست تا توجه بیشتری به این چالش سلامتی داشته باشیم؛ چرا که با وجود نرخ بالای این عارضه در جامعه، امروز از گفتگو درباره آن امتناع می‌شود. بنابراین بهتر است با آگاهی و دانش کافی برای یافتن راه حل اقدام کنیم و کنار آنهایی باشیم که از «بی‌اختیاری ادرار» رنج می‌برند.

به هرگونه دفع ناخودآگاه ادرار از یک قطره تا تخلیه کامل مثانه بی‌اختیاری ادرار گفته می‌شود. بی‌اختیاری ادرار بر حسب میزان دفع ادرار به سه سطح خفیف، متوسط و شدید تقسیم می‌شود. در ایران بین ۱٫۵ الی ۲ میلیون نفر به «بی‌اختیاری ادرار» دچار هستند که سهم زنان از این تعداد، بسیار بیشتر از مردان است. حدود ۷۸ درصد از این جمعیت را زنان تشکیل می‌دهند. شیوع این عارضه در جهان بالاتر از شیوع بیماری‌هایی مانند پارکینسون و آلزایمر و تقریبا برابر با شیوع بیماری دیابت است.

با وجود این، بر اساس تحقیقات انجام شده در کشور، تقریبا یک سال و نیم زمان می‌برد تا فرد پس از نخستین مواجهه با این عارضه، به پزشک مراجعه کند. این موضوع یعنی اینکه «بی‌اختیاری ادرار» به قدر کافی در خانواده‌ها جدی گرفته نمی‌شود و حتی بدتر از آن، فرد از بیان دچار شدن به عارضه «بی‌اختیاری ادرار» حتی به نزدیکترین عزیزان خود نیز شرمگین است.

بی‌اختیاری ادرار نه یک بیماری، بلکه عارضه‌ی سایر بیماری‌هایی مانند دیابت، سکته، آلزایمر و … است. این عارضه، گرچه در همه سنین می‌تواند رخ دهد، اما با افزایش سن و امکان دچار شدن به بیماری‌های رایج دوران میانسالی و سالمندی، احتمال بالاتری برای وقوع دارد.

افراد دارای بی‌اختیاری ادرار، از نظر توانایی انجام فعالیت‌های فیزیکی و تحرک، به سه دسته فعال، نیمه‌فعال و وابسته به تخت تقسیم می‌شوند. افراد فعال دارای هیچ‌گونه محدودیت حرکتی نیستند. نیمه‌فعال‌ها برای راه رفتن و حرکت از عصا یا ویلچر استفاده می‌کنند و گروه آخر کلا قادر به فعالیت نیستند و به تخت وابسته هستند. غالب افراد وابسته به تخت و برخی از افراد فعال و نیمه‌فعال، برای رفع نیازهای اولیه خود نیازمند مراقب هستند.لازم به ذکر است که با توجه به رشد بالای جمعیت سالمندان در کشور، انتظار می‌رود که سالانه ایرانی‌ها بیش از پیش با چالش بی‌اختیاری ادرار روبرو شوند.

این عارضه اما راه‌هایی برای درمان دارد که البته هیچ یک از آن‌ها قطعی نیستند. ورزش‌های مخصوص و تمرین کِگِل را می‌توان با مشورت پزشک برای پیشگیری و کمک درمانی استفاده کرد، داروهایی نیز هست که با تجویز پزشک می‌توان مصرف کرد اما باید دانست که این داروها پاسخ یکسانی به همه افراد نمی‌دهد و درمان قطعی برای همه نیست. عمل جراحی نیز یکی دیگر از راه‌های درمان بی‌اختیاری ادرار است اما امکان برگشت عارضه، عدم درمان یا حتی تشدید آن نیز وجود دارد.

با مواجهه شدن با نخستین نشانه‌های بی‌اختیاری ادرار، این موضوع را با نزدیکان‌تان مطرح کنید و حتما برای درمان به پزشک مراجعه نمایید. همچنین اینکه، جوان‌ترها در خانواده برای مراقبت از والدین خود در این خصوص باید تلاش کنند که والدین به آن‌ها اعتماد کرده و در صورت مواجهه با عارضه بی‌اختیاری ادرار، ایشان را در جریان بگذارند.

تاثیرات بی‌اختیاری ادرار بر زندگی فردی

ممکن است یک روز صبح از خواب بیدار شده و متوجه شوید به هنگام خواب کنترل ادرار خود را از دست داده‌اید. حتی ممکن است در یک جلسه کاری این اتفاق برایتان رخ دهد. آیا می‌توانید از این واقعه برای دیگران بگویید؟ آیا به همسر، فرزند یا همکار و رئیستان می‌گوئید چه شده است یا ترس و شرم مانع از آن می‌شود؟

آمارها نشان می‌دهد که حداقل ۴۰۰ میلیون نفراز جمعیت جهان به عارضه «بی‌اختیاری ادرار» دچار هستند و در ایران نزدیک به ۲ میلیون نفر، که ۷۸ درصد آن‌ها  زنان هستند. بی‌اختیاری ادرار یعنی اینکه ناخودآگاه ادرار دفع کنید، چه یک قطره و چه تخلیه کامل مثانه. بخش بزرگی از افرادی که به این عارضه دچار می‌شوند فعال، عده‌ای نیمه‌فعال و برخی دیگر هم وابسته به تخت هستند.

اگرچه بی‌اختیاری ادرار، تهدید جانی برای افراد ندارد اما به شیوه‌های گوناگون زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بی‌اختیاری ادرار در زندگی اجتماعی، کاری و حتی خانوادگی فرد سایه می‌اندازد. کیفیت رابطه فردی و عاطفی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و سلامت روانی فرد را به خطر می‌اندازد. هر ایرانی به طور متوسط، یک سال و نیم پس از مواجهه با این عارضه به دکتر رجوع می‌کند. در طول این مدت، افراد در درجه اول وجود این مشکل را انکار می‌کنند و در درجه دوم به علت شرم و خجالت، از مراجعه به دکتر امتناع می‌ورزند. این در حالی است که فرد دچار بی‌اختیاری ادرار، در صورتیکه از کمک‌های درمانی و راهکارهای مدیریت این عارضه استفاده نکند، به تدریج منزوی،گوشه‌گیر و دچار چالش‌های سلامتی جدی می‌شود.

از سوی دیگر، با توجه به شایع بودن این چالش سلامتی در سنین بالاتر، بخش قابل‌توجهی از افرادی که با این عارضه دست و پنجه نرم می‌کنند، دارای مراقب هستند. بی‌اختیاری ادرار زندگی مراقبان را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. مراقبان نیز در طول این مسیر، به نوبه خود با چالش‌های روانی و جسمی زیادی مواجه می‌شوند. بنابر اطلاعات جمع‌آوری شده، درصد بالایی از مراقبان، از بستگان نزدیک خود فرد هستند و در اکثر موارد مراقب نه تنها از نظر روحی و فیزیکی، بلکه حتی از نظر مالی نیز شخص دارای بی‌اختیاری ادرار را حمایت می‌کند. سنگینی بار مسئولیت‌ها و فشارهای روحی فراوان، کیفیت زندگی مراقبان را به شدت کاهش می‌دهد.

فردی که دچار بی‌اختیاری ادرار می‌شود ممکن است به خاطر شرم از شرایط خود منزوی شده، خانه‌نشین شود و از اجتماع دوری کند که در نهایت منجر به افزایش استرس فرد و افسردگی او می‌شود. از طرف دیگر، این فرد ممکن است برای حضور در اجتماع و انجام امور روزانه خود، ناچار شود که آب کمتری مصرف کند یا حتی نوشیدن آب و مایعات را قطع کند. در حالی که مصرف آب کمتر زمینه‌ساز بیماری‌های کلیوی و اختلال در عملکرد دیگر اعضای بدن خواهد بود و نباید به این اقدام روی آورد.

در همین حال، برخی از افراد دچار بی‌اختیاری ادرار ترجیح می‌دهند برای جلوگیری از آبروریزی، حوله، پارچه یا دستمال در لباس زیر خود قرار دهند. این کار نیز به‌ویژه در خانم‌ها زمینه‌ساز بیماری‌های عفونی است و به دلایل بهداشتی اصلا توصیه نمی‌شود. اما دسته‎ای دیگر، به صورت مکرر لباس زیر خود را عوض می‌کنند، این راهکار گرچه در کوتاه مدت کارآمد به نظر می‌رسد اما برای افراد شاغل و افرادی که سنین بالاتری دارند، دشوار و حتی غیرممکن است.

راه‌های درمانی این عارضه نیز، از آنجا که خود این عارضه ناشی از ابتلا به بیماری‌هایی نظیر آلزایمر، سکته یا دیابت است، قطعی نیست. ورزش کردن، درمان دارویی یا حتی جراحی می‌تواند با مشورت پزشک به کار گرفته شود اما باید دانست که این درمان‌ها در همه افراد پاسخ قطعی ندارد.

یکی از راه‌هایی که فرد مبتلا به بی‌اختیاری ادرار می‌تواند به کار گیرد و همچنان در جامعه حضور داشته باشد استفاده از پوشینه‌های بهداشتی و با کیفیت است. در حال حاضر تنها ۱۱ درصد از جمعیت مبتلا به این عارضه در کشور از پوشینه‌های بزرگسال استفاده می‌کنند. عدم آگاهی نسبت به پوشینه از یکسو، و شرم استفاده از این محصولات از سوی دیگر، موجب شده تا پوشینه‌های بزرگسال مورد اقبال قرار نگیرند.

این در حالی است که ژاپنی‌ها به سبب برنامه‌ریزی و فرهنگسازی اصولی در دهه‌های گذشته، گوی سبقت را در استفاده از پوشینه بزرگسال در افراد دچار بی‌اختیاری ادرار از سایر کشورها ربوده‌اند. مصرف پوشینه بزرگسال در این کشور به ۸۰ درصد رسیده است. کاربرد پوشینه در آمریکا نیز ۶۵ درصد و در اروپای غربی ۵۸ درصد است. این آمار را با مصرف ۱۱ درصدی پوشینه در ایران مقایسه کنید. باید دانست که جامعه ایرانی امروز در این‌باره نیازمند افزایش آگاهی و فرهنگ‌سازی است تا همگی به درکی مشترک از این عارضه برای همراهی و همذات‌پنداری با افراد دارای چالش برسیم.

 چرا بی‌اختیاری ادرار یک تابو است؟

عارضه بی‌اختیاری ادرار در سنین مختلف و به‌ویژه در سالمندان، نرخ گسترشی نزدیک به دیابت دارد. اما چرا از دیابت حرف می‌زنیم و از بی‌اختیاری ادرار نه؟ تا این حد که صحبت از بی‌اختیاری ادرار به یک تابوی اجتماعی و در نتیجه به یک بحران سلامت تبدیل شده است.

عدم صحبت از بی‌اختیاری ادرار ریشه در دو موضوع دارد؛ اول آنکه، این چالش، کرامت شخص را هدف قرار می‌دهد. وقتی که فردی در جامعه ما، دچار بی‌اختیاری ادرار می‌شود، احساس شرم و گناه می‌کند، از اتفاقی که برایش افتاده احساس شرمندگی کرده و برای جلوگیری از قضاوت دیگران، این موضوع را با هیچ‌کس حتی نزدیکترین اشخاص زندگی خود نیز مطرح نمی‌کند. تا جایی که هر ایرانی به طور متوسط، یک سال و نیم پس از مواجهه با این عارضه به دکتر رجوع می‌کند. در طول این مدت، فرد در درجه اول وجود این مشکل را انکار می‌کند و در درجه دوم به علت شرم و خجالت از مراجعه به دکتر، امتناع می‌ورزد. این در حالی است که بی‌اختیاری ادرار هم یک عارضه ناخواسته مثل سایر عارضه‌هایی است که می‌تواند سلامتی فرد را به خطر بیاندازد و جایی برای پنهان کردن و شرم از آن وجود ندارد.

دوم این‌که، عارضه بی‌اختیاری ادرار و از دست دادن کنترل ادرار، صرف نظر از سن، به اشتباه یادآورنده‌ی کهنسالی، بیماری، استفاده از سوند، در بستر افتادن و در نهایت مرگ است. از آنجا که ترس از مرگ پایه‌ای‌ترین ترس انسان است، فرد دچار عارضه بی‌اختیاری ادرار مضطرب می‌شود و برای رفع اضطراب خود، به‌طور کلی این عارضه را انکار کرده یا اصلاً در خصوص آن حتی با نزدیک‌ترین افراد به خود نیز گفتگو نمی‌کند.

آنچه عارضه‌ی بی‌اختیاری ادرار را در ایران، دردناک‌تر می‌کند وجود عادت‌های فرهنگی مخرب، همانند تمسخر و تحقیر است که باعث می‌شود فرد دچار این عارضه، احساس ناخوشایندی نسبت به خود و استفاده از درمان و راه‌های کمک‌درمانی داشته باشد. همین امر نیز یکی دیگر از دلایلی است که موجب می‌شود فرد این مشکل را پنهان نگه‌دارد. نتیجه آنکه فرد دچار بی‌اختیاری ادرار، بر خلاف سایر بیماران، نه تنها خود به علت شرم و خجالت تمایلی به پیگیری درمان ندارد، بلکه از همراهی دیگران نیز محروم است و به‌تدریج از جامعه منزوی می‌شود.

افزایش آگاهی از این موضوع و کنار گذاشتن عادت‌های مخرب و تابوهای اجتماعی منجر می‌شود که افراد بتوانند بی‌مقدمه از عارضه بی‌اختیاری ادرار در خانواده و جامعه عزیزان و همراهان خود صحبت کرده و راه‌حل‌های مناسب و بهداشتی را برای مدیریت آن به‌کار بگیرند. این خود بدان معنی است که هیچ‌یک از عزیزان ما به دلیل دچار شدن به عارضه بی‌اختیاری ادرار، دیگر از جامعه حذف نخواهد شد.

آمارها نشان می‌دهد که حداقل ۴۰۰ میلیون از جمعیت جهان به عارضه «بی‌اختیاری ادرار» دچار هستند و در ایران نزدیک به ۲ میلیون نفر، که ۷۸ درصد از آن‌ها زنان هستند. بی‌اختیاری ادرار یعنی اینکه ناخودآگاه ادرار دفع کنید، چه یک قطره، و چه تخلیه کامل مثانه. لازم به ذکر است که بخش بزرگی از جامعه افرادی که به این عارضه دچار می‌شوند فعال، عده‌ای نیمه‌فعال و برخی دیگر هم وابسته به تخت هستند.

یکی از راه‌هایی که فرد مبتلا به بی‌اختیاری ادرار می‌تواند به کار گیرد و همچنان در جامعه حضور داشته باشد استفاده از پوشینه‌های بهداشتی و با کیفیت است. اما در حال حاضر تنها ۱۱ درصد از جمعیت مبتلا به این عارضه در کشور از پوشینه‌های بزرگسال استفاده می‌کنند. عدم آگاهی نسبت به پوشینه از یکسو و شرم استفاده از این محصولات از سوی دیگر، موجب شده تا پوشینه‌های بزرگسال به عنوان اصلی‌ترین راهکار مدیریت بی‌اختیاری ادرار مورد اقبال قرار نگیرند.

انتهای پیام/۱۰۱